Nieuwe maximale residulimieten voor chloraten vanaf 28/06/2020

Chloraat is al lange tijd niet meer toegelaten als gewasbeschermingsmiddel. Bijgevolg mochten er geen residuen van worden teruggevonden in voedingsmiddelen en was de maximale residulimiet (MRL) daarom vastgesteld op 0,01 mg/kg, wat overeenkomt met de standaard analytische bepalingsgrens. In de praktijk worden echter vaak gehaltes boven deze MRL teruggevonden; zie ook onze recente communicatie over de resultaten van de residucontroles. Het is al enkele jaren bekend dat residuen van chloraat in voeding vooral afkomstig zijn van het gebruik van gechloreerde ontsmettingsmiddelen of reinigingswater in de voedingsindustrie en niet per se van illegaal gebruik als gewasbeschermingsmiddel.

Gelet op de specifieke, complexe situatie werd er pas in februari 2020 een overeenkomst bereikt tussen de verschillende EU-lidstaten en de Europese Commissie over meer realistische MRL’s, die tegelijk veilig zijn voor de consument en ook rekening houden met de mogelijke contaminatie. Er werd hierbij rekening gehouden met monitoringgegevens van de laatste vijf jaar. Zie ook ons eerder nieuwsbericht (28/05/2020). De nieuwe MRL’s werden gepubliceerd op 8/6/2020 en zijn van toepassing vanaf 28/6/2020.

De operatoren actief in de voedselketen dienen de nodige inspanningen te leveren om de nieuwe MRL’s te respecteren, door hun ontsmettingsmethodes oordeelkundig te kiezen. Het Federaal Voedselagentschap zal de nodige controles uitvoeren.

De nieuwe MRL’s zijn tijdelijk; ten laatste in 2025 zal een nieuwe stand van zaken worden opgemaakt en zal overwogen worden of de MRL’s opnieuw moeten worden aangepast.

Toepasbaarheid van de MRL’s

De Europese Reglementering stelt de maximumwaarden voor residuen (MRL) voor chloraten in onverwerkte levensmiddelen vast. Om rekening te houden met de specifieke situatie van chloraatresiduen, bevat de reglementering specifieke voorzieningen¹ voor verwerkte levensmiddelen en voor levensmiddelen die enkel werden verdeeld, in partjes, plakken of stukken gesneden, uitgebeend, gehakt, van de huid ontdaan, gemalen, versneden, gereinigd, bijgesneden, gepeld, geplet, gekoeld, bevroren, diepgevroren of ontdooid² waarvoor de toepasselijke MRL voor chloraten geval per geval op basis van de volgende factoren moet worden bepaald.

1. de MRL die in de Europese reglementering wordt vastgesteld voor elk van de grondstoffen die in het fabricageproces terechtkomen door rekening te houden met het percentage ervan dat in het uiteindelijke verwerkte levensmiddel wordt opgenomen;
2. de eventuele inbreng van chloraten in de verschillende fasen van het fabricageproces, in het bijzonder via het water of via de gebruikte technologische hulpmiddelen, door rekening te houden met het percentage ervan dat in het uiteindelijke verwerkte levensmiddel wordt opgenomen of overgebracht;
3. de eventuele factoren van vermindering of toename van chloraten die verband houden met het fabricageproces (bijv. dehydratatie, menging, verdunning, …).

Het is aan de exploitant van het levensmiddelen- of diervoederbedrijf om het niveau van die aanvullende inbreng van chloraatresiduen aan te tonen aan het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) in het kader van de controles.

Ingevroren fruit en groenten vormen evenwel een uitzondering, zoals toegelicht door de Europese Commissie bij de afronding van de technische discussies over de gepubliceerde Verordening³, aangezien de in de Europese reglementering gespecificeerde MRL⁴ hierop van toepassing zijn. De MRL’s voor chloraten in fruit en groenten werden immers vastgesteld op basis van meetresultaten voor zowel verse stalen als voor ingevroren stalen. Voor gebruiksklare salades (salade uit 4de gamma) uit de groep ‘bladgroenten, kruiden en eetbare bloemen’ (codenummer 0250000 in Bijlage I bij Verordening (EG) nr. 396/2005) is de situatie vergelijkbaar met die van ingevroren fruit en groenten; in de MRL van 0,7 mg/kg wordt reeds rekening gehouden met de aanvaardbare en mogelijke inbreng van chloraten in de praktijk via het desbetreffende productieproces (bv. wassen) van die gebruiksklare salades.

Referenties

¹ Zie nota A betreffende de chloraten in bijlage III bij Verordening (EG) nr. 396/2005

² Zie nota A betreffende de chloraten in bijlage III bij Verordening (EG) nr. 396/2005 en art. 2(1)(n) van Verordening (EG) nr. 852/2004 van het Europees Parlement en de Raad van 29 april 2004 inzake levensmiddelenhygiëne

³ European Commission, 2019. Standing Committee on Plants, Animals, Food and Feed Section Phytopharmaceuticals - Residues 26 - 27 September 2019. sante.ddg2.g.5(2019)6930972. Summary Report, pt. B.03

⁴ Zie bijlage I bij Verordening (EG) nr. 396/2005 (de producten van dierlijke of plantaardige oorsprong waarop de in Verordening (EG) nr. 396/2005 vastgestelde MRL’s van toepassing zijn)