Risico beheren

Poster downloaden

Pesticiden kunnen schadelijk zijn voor het milieu én de gezondheid.
Gebruik ze alleen als het echt niet anders kan en ga er voorzichtig mee om!

Het gebruik van pesticiden in de tuin en in en rond het huis kan een risico vormen voor mens, dier en het milieu. Hoewel alle producten, voor ze op de markt komen, onderworpen worden aan een doorgedreven risico-evaluatie, kunnen we de risico’s nooit volledig uitsluiten. Denk daarom twee keer na vóór je een pesticide gebruikt en beschouw dergelijke producten louter als laatste redmiddel.

Bovenal moet de voorkeur worden gegeven aan preventie, observatie en alternatieve bestrijdingsmethoden. Op zoek naar advies over tuinieren zonder pesticiden? U kunt de volgende pagina’s raadplegen:

Als u toch een bestrijdingsmiddel wilt gebruiken, vindt u hieronder de basisregels om het risico voor de gezondheid en het milieu zo veel mogelijk te beperken.

1. Gebruik erkende producten

Alleen producten die in België zijn toegelaten (goedgekeurd), mogen worden gebruikt, voor de doeleinden die op hun etiket zijn vermeld en volgens de daar vermelde gebruiksvoorwaarden. Alle in België toegelaten gewasbeschermingsmiddelen staan vermeld op de website fytoweb.be, die een zoekfunctie heeft per ziekte, plaag of onkruid.

Bovendien mag u als amateurtuinier alleen producten gebruiken die zijn goedgekeurd voor niet-professioneel gebruik. Deze producten, waarvan het toelatingsnummer een "G" (voor "Garden") bevat, mogen in tuincentra en doe-het-zelfzaken worden verkocht.

2. Pas op voor de zogeheten ‘huis-, tuin- en keukenmiddeltjes’ of de middeltjes van tante Kaat

Naast de in de handel verkrijgbare producten kan men ook een beroep doen op basisstoffen. Dit zijn stoffen die niet in de eerste plaats bedoeld zijn voor gewasbescherming, maar waarvan de autoriteiten erkennen dat zij van nut kunnen zijn voor de bescherming van gewassen. Bijvoorbeeld natriumbicarbonaat tegen echte meeldauw op groenten, brandnetelgier tegen bladluizen, azijn (verdund) om zaden of mechanisch gereedschap te ontsmetten, ... De lijst van goedgekeurde basisstoffen en hun gebruiksaanwijzing vindt u op Fytoweb.

Buiten het gebruik van deze goedgekeurde stoffen volgens de goedgekeurde gebruiksaanwijzing moet het gebruik van andere ‘zelfgemaakte’ recepten en ‘huis-, tuin- en keukenmiddeltjes’ worden vermeden (deze zijn zelfs verboden). Onder het onschuldige imago schuilt soms een gevaarlijk mengsel. Zo is het gebruik van bleekwater om onkruid te bestrijden of mos van het terras te verwijderen niet alleen verboden, maar ook zeer risicovol: het veroorzaakt aanzienlijke milieuverontreiniging en houdt ook gezondheidsrisico’s in.

3. Lees altijd zorgvuldig het etiket

Lees vóór gebruik zorgvuldig het etiket van het product en volg alle aanwijzingen voor het gebruik, waaronder:

  • Het dragen van beschermingsmiddelen voor handen, lichaam, ogen …;
  • De opgegeven dosissen;
  • De herbetredingstermijn, d.w.z. de tijd die in acht moet worden genomen alvorens het behandelde gedeelte terug te betreden;
  • De veiligheidstermijn, d.w.z. de periode tussen de laatste behandeling en de oogst van het gewas;
  • Eventuele bufferzones of niet-behandelde zones, d.w.z. stroken land die niet kunnen worden behandeld, ter bescherming van in het water levende organismen, insecten of planten waarop de behandeling niet is gericht.

4. Spuit alleen als het weer gunstig is

  • Niet spuiten wanneer het te winderig is, bijvoorbeeld wanneer u de takjes van bomen en struiken ziet bewegen. De wind kan het product wegblazen of zelfs in uw richting terugblazen ...
  • Niet spuiten als het regent of gaat regenen. De regen zou het product rechtstreeks naar de grond voeren, en het van het gebied af laten lopen.
  • In het algemeen verdient het de voorkeur 's morgens vroeg of 's avonds laat te werken en de warmste uren van de dag te vermijden, tenzij anders vermeld op het etiket van het product.

5. Draag altijd preventief persoonlijke beschermingsmiddelen

  • Draag beschermende handschoenen die bestand zijn tegen chemicaliën (handschoenen met het pictogram ‘chemisch bestendig’).
  • Vergeet niet uzelf goed te bedekken. Het hele lichaam moet worden beschermd. Laarzen worden aanbevolen, evenals een lange broek en lange mouwen.
  • Voor extra bescherming kunt u ook een veiligheidsbril en een masker met een ademhalingsfilter dragen.

6. Beperk de risico's tijdens het spuiten 

  • Spuit niet in het bijzijn van anderen en wacht lang genoeg alvorens kinderen en huisdieren op de zone te laten die pas werd behandeld;
  • Spuit niet op terreinen die aansluiten op de riolering (trottoirs, terrassen ...) of in de buurt van waterlopen en vijvers;
  • Spuit niet op bloeiende planten, om bijen en vlinders te beschermen.

7. Beperk de risico’s na gebruik van het product

  • Na de behandeling moet de apparatuur worden gereinigd en opgeborgen. Blijf handschoenen dragen tijdens het schoonmaken van materiaal en uitrusting en trek ze pas helemaal op het einde uit, nadat u ze heeft gewassen met zeep.
  • Vergeet niet uw handen en gezicht goed te wassen met water en zeep. Het beste is dat u zo snel mogelijk een volledige douche neemt.

8. Goede opslagpraktijken

Naast een correct gebruik van de producten is ook een correcte bewaring van belang:

  • Pesticiden moet u bewaren in hun goed afgesloten oorspronkelijke verpakking.
  • Buiten bereik van kinderen en huisdieren, en uit de buurt van voedsel.
  • Ideaal is een geventileerde ruimte met een matige temperatuur, om de doeltreffendheid van het product te behouden.
  • Pas ook op voor vocht, waardoor het etiket of de gebruiksaanwijzing onleesbaar kunnen worden.

9. Goede praktijken bij het afvoeren van de producten

De meeste pesticiden kunnen ten minste twee jaar worden bewaard in hun oorspronkelijke gesloten verpakking en onder goede omstandigheden (geen vorst, geen overmatige hitte). Na deze periode moet de houdbaarheidsdatum op de verpakking worden gecontroleerd en moeten vervallen producten zo nodig worden weggegooid.

Uiteraard worden pesticiden niet op eender welke manier verwijderd: restanten van producten en lege verpakkingen moeten naar een containerpark worden gebracht.

Gooi pesticiden in geen geval bij het vuilnis, in de afvoer of in het toilet. Zo houden we onze omgeving gezond!

Bijkomende bronnen voor wie meer wil weten:

Contact

In geval van twijfels over het gebruik van een gewasbeschermingsmiddel:

  • Contacteer het gratis call center: 0800 62 604, of
  • Contacteer de fabrikant, via het nummer vermeld op het etiket van het product

In geval van ongeval of vergiftiging:

  • Contacteer het Antigifcentrum: 070 245 245

Poster downloaden:

Documenten: 
Pesticiden, niet zonder risico!