Op 29 april werd op Europees vlak beslist tot een vergaande beperking in het landbouwkundig gebruik van imidacloprid, clothianidin en thiamethoxam, drie insecticiden van de chemische familie van de neonicotinoïden. Deze beperking komt er om mogelijke risico’s voor bijen uit te sluiten. Vanaf 1 oktober 2013 mogen deze stoffen niet meer worden gebruikt op bloeiende gewassen die aanlokkelijk zijn voor bijen of op zaden van dergelijke gewassen en granen. Bovendien wordt het gebruik beperkt tot professionele gebruikers. Vanaf 1 december mogen behandelde zaden niet meer worden uitgezaaid. Na twee jaar zal een evaluatie worden opgestart van de eventuele studies op bijen die ondertussen beschikbaar zouden gekomen zijn om te bepalen of de beperking moet worden herzien.

Er is een uitzondering voorzien voor gewassen die in kassen worden geteeld, en voor behandelde zaaizaden van granen die in juli - december worden gezaaid, omdat er daarbij geen blootstelling van bijen optreedt. Deze beperking moet op de verpakkingen van de behandelde zaaizaden worden vermeld.

De publicatie van de Europese beslissing wordt binnenkort verwacht, maar ondertussen houdt de Dienst Pesticiden en Meststoffen eraan om iedereen zo snel mogelijk op de hoogte te brengen. De toelatingen van de betrokken insecticiden voldoen reeds grotendeels aan de opgelegde beperkingen. De bescherming van maïs, (zomer)granen, erwten, bonen, vlas en koolzaad zal voortaan moeten gebeuren op een andere manier dan via zaadbehandeling met de betrokken neonicotinoïden. Niet-professionele gebruikers zullen andere middelen moeten gebruiken om hun planten te beschermen.

De volgende concrete beperkingen worden opgelegd in België:

• Vanaf 1 december 2013 is de invoer of de zaai van behandelde zaaizaden van maïs, erwten, bonen, vlas en koolzaad niet meer toegelaten (net als alle andere gewassen die nog op de negatieve lijst van de Europese commissie staan). Deze gewassen worden in België niet geteeld in kassen en hiervoor moet dus geen uitzondering worden voorzien.  
• Vanaf 1 oktober 2013 mogen gewasbeschermingsmiddelen voor de behandeling van de betrokken zaaizaden niet meer worden bewaard of gebruikt, behalve voor behandeling van zaaizaden die zullen worden uitgevoerd en onder bescherming zullen worden gezaaid.
• Vanaf 1 december 2013 is het zaaien van behandelde zaaizaden van tarwe, gerst, haver, rogge, triticale en spelt niet meer toegelaten vanaf januari tot en met juni. Op de verpakking van behandelde zaaizaden moet worden vermeld dat de zaden moeten worden uitgezaaid van juli tot december. Zaadbehandelingsbedrijven dienen zich ervan te vergewissen dat graanzaden die van januari tot en met juni worden gezaaid met andere middelen worden behandeld;
• Vanaf 1 oktober 2013 is iedere bespuiting in appelboomgaarden en sierteelten (in het jaar waarin ze bloeien) beperkt tot na de bloei. Vanaf dan moeten de betrokken gewasbeschermingsmiddelen die op de markt worden gebracht voorzien zijn van aangepaste etiketten. De reeds op de markt gebrachte voorraden waarvan de etiketten niet worden aangepast moeten uiterlijk op 30 november worden teruggenomen.
• Vanaf 1 oktober 2013 is alle gebruik door niet-professionele gebruikers verboden.  Voorraden van gewasbeschermingsmiddelen voor niet-professioneel gebruik die reeds op de markt zijn, mogen nog worden verkocht tot 31 augustus 2013. Nieuwe voorraden mogen vanaf 1 juni 2013 niet meer op de markt worden gebracht. De erkenningshouders dienen ervoor te zorgen dat de koper degelijk geïnformeerd wordt over de beperkte gebruikstermijn en de problematiekinzake bijensterfte.

Hieronder worden de betrokken gewasbeschermingsmiddelen en de genomen maatregelen opgelijst. De aangepaste toelatingsakten zijn binnenkort consulteerbaar op www.fytoweb.be.