Affiches in tuincentra en doe-het-zelfzaken
Verkooppunten van gewasbeschermingsmiddelen voor niet-professioneel gebruik zijn wettelijk verplicht hun klanten correct te informeren over de risico’s verbonden aan het gebruik van deze producten.
Concreet betekent dit dat alle tuincentra en doe-het-zelfzaken affiches moeten ophangen die de klanten inlichten over de risico’s van het gebruik van pesticiden en over de mogelijke alternatieven. Deze posters moeten goed zichtbaar worden opgehangen bij het winkelrek met de gewasbeschermingsmiddelen. Alle richtlijnen en officieel goedgekeurde posters zijn te vinden op de webpagina info-pesticide.be.
De Federale Milieu-Inspectie van de FOD Volksgezondheid controleert de naleving van deze verplichtingen in de verkooppunten die uitsluitend gewasbeschermingsmiddelen voor niet-professioneel gebruik verhandelen (in onderstaande tabel omschreven als ‘tuincentra’). Het FAVV controleert de verkooppunten die zowel gewasbeschermingsmiddelen voor professioneel gebruik als voor niet-professioneel gebruik verhandelen (in onderstaande tabel omschreven als ‘gemengde handel’).
De volgende tabel geef een overzicht van de controleresultaten voor de periode 2018-2023:
Beschikbaarheid van de verplichte informatie (posters) in de verkooppunten van gewasbeschermingsmiddelen voor niet-professioneel gebruik
Jaar |
Conformiteitspercentage en aantal controles |
|||
---|---|---|---|---|
Gemengde handel |
Tuincentra |
|||
|
% conform |
# controles |
% conform |
# controles |
2018 |
80% |
103 |
84% |
32 |
2019 |
83% |
97 |
95% |
21 |
2020 |
92% |
79 |
91% |
11 |
2021 |
96% |
78 |
89% |
53 |
2022 |
84% |
32 |
54% |
131 |
2023 |
89% |
72 |
64% |
140 |
Sinds het voorjaar van 2022 zijn de verkooppunten verplicht om de nieuwe affiches op te hangen. Uit de inspectieresultaten blijkt dat veel tuincentra niet vanaf het begin aan deze nieuwe verplichting hebben voldaan. Om dit probleem te verhelpen heeft de bevoegde overheid (dienst Gewasbeschermingsmiddelen en Bemestingsproducten van de FOD Volksgezondheid) contact opgenomen met de distributiesector en werd het aantal controles in 2022 en 2023 verhoogd. De controleresultaten van 2023 tonen een lichte verbetering, maar de conformiteitspercentages blijven onvoldoende. De situatie wordt door de bevoegde overheid verder opgevolgd in overleg met de distributiesector.
Internetverkoop
Bij verkoop van producten voor niet-professioneel gebruik via internet dient de online verkoopsite op elke pagina waarop het product voorkomt het volgende logo te afficheren, samen met de tekst “Bescherm het leefmilieu en de volksgezondheid”:

Dit logo moet een hyperlink zijn die toegang verleent tot de informatie vermeld op de hierboven genoemde posters, bij voorkeur een hyperlink naar de webpagina Risico beheren op Fytoweb.
Deze verplichting geldt ook voor buitenlandse websites die gewasbeschermingsmiddelen voor niet-professioneel gebruik aanbieden op de Belgische markt.
Mondeling advies
Uiteraard kunnen klanten ook in de winkel advies vragen over het correct en veilig gebruiken van gewasbeschermingsmiddelen en de mogelijke alternatieven. De Belgische wetgeving vereist dat in elk verkooppunt van gewasbeschermingsmiddelen voor niet-professioneel gebruik minstens één persoon tewerkgesteld is die beschikt over een fytolicentie NP “Distributie van of voorlichting over middelen voor niet-professioneel gebruik” of P3 “Distributie van of voorlichting over middelen voor professioneel gebruik”. Deze fytolicentie garandeert dat deze persoon is opgeleid om op een correcte en veilige manier met gewasbeschermingsmiddelen om te gaan en om de klanten advies te geven over het gebruik van deze producten, de veiligheidsinstructies en de risico’s voor gezondheid en leefmilieu.
Daarnaast kunnen klanten op elk moment telefonisch advies vragen door te bellen naar het gratis call center op het nummer 0800 62 604, bijvoorbeeld wanneer zij in de winkel zijn op een moment dat de gecertificeerde winkelmedewerker niet in de buurt is of wanneer zij nadien thuis vragen hebben over het gebruik van een gewasbeschermingsmiddel.Het telefoonnummer van het call center staat ook vermeld op de hierboven genoemde posters die uithangen in de winkelrekken.
Wetgeving
De hierboven beschreven verplichtingen vloeien voort uit:
- artikel 5 van het koninklijk besluit van 4 september 2012 betreffende het federaal reductieplan van gewasbeschermingsmiddelen, met inbegrip van hun gebruik in het kader van duurzame ontwikkeling, gewijzigd bij het koninklijk besluit van 26 oktober 2023,
- artikel 13 en 19 van het koninklijk besluit van 19 maart 2013 ter verwezenlijking van een duurzaam gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en toevoegingsstoffen, en
- de richtlijnen met betrekking tot de evenwichtige informatie over gewasbeschermingsmiddelen aan niet-professionelen op de plaats van verkoop, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 9 juli 2018.