Terbuthylazine monitoringgegevens (afkomstig van de Vlaamse en Waalse overheid) voor oppervlaktewater voor de periode 2017-2019 zijn getoetst aan acute en chronische waterkwaliteitsnormen (MAC-EQS en AA-EQS). Op basis van de gegevens zijn de belangrijkste emissieroutes en kwetsbare regio’s geïdentificeerd en is een plan voor het verminderen van emissies naar oppervlaktewater opgesteld*.

Terbuthylazine wordt nagenoeg uitsluitend (99% van het gebruik) als na-opkomst herbicide gebruikt in de teelt van maïs. Verwaarloosbare hoeveelheden worden gebruikt in de teelt van sorghum en olifantengras. Toepassing vindt voornamelijk plaats in de maanden mei en juni. Ongeveer 60% van het gebruik vindt plaats in Vlaanderen.

De monitoring locaties zijn gelijkmatig verdeeld over Vlaanderen en Wallonië en zijn verspreid over de meeste stroomgebieden, ook in regio’s met de hoogste maïsdichtheid. In totaal zijn er ruim 7400 watermonsters geanalyseerd afkomstig van 247 tot 284 locaties per jaar. Naargelang het jaar werd in 62 tot 70% van de monsters geen terbuthylazine aangetroffen. Jaarlijks waren 0.2 tot 0.5% van de metingen hoger dan de MAC-EQS. Het aantal lokaties waar een milieukwaliteitsnorm overschreden werd varieerde van 2.1 tot 4% (in absolute aantallen 8 tot 11 lokaties per jaar, 24 verschillende lokaties over de gehele 3 jaarsperiode).

Op basis van de monitoringgegevens 2017-2019 komen we tot de volgende conclusies:

• De hoogste concentraties worden in de maanden mei-juni-juli waargenomen.
• Ongeveer 17% van de lokaties met overschrijdingen van de milieunorm zijn te wijten aan puntbronnen (mogelijks door onzorgvuldig gebruik). We leiden dit af uit de hoge gemeten concentraties op die plaatsen.
• Er zijn geen overschrijdingen in de Kempen en de regio Brugge-Gent (gebieden met relatief de meeste maïs).
• De meeste overschrijdingen zijn te vinden langs de grens Vlaanderen-Wallonië. Vooral in het Westvlaams Heuvelland (Ijzerbekken) en de provincie Henegouwen (Denderbekken).
• In deze gebieden is de voornaamste emissieroute via run-off van erosiegevoelige percelen naar oppervlaktewater.

In het emissiereductieplan worden daarom volgende specifieke maatregelen voorgesteld:

• Geen gebruik op percelen van de hoogste erosieklasse (op basis van gewestelijke erosierisico classificatie).
• Geen gebruik wanneer hevig onweer / extreme regenval voorspeld wordt binnen 48 uur na toepassing.
• In Wallonië wordt een aanbeveling uitgewerkt in overleg met Protect’eau en het Waalse gewest

Voor mengsels met S-metolachlor geldt bovendien:

• In België geen gebruik op zand- en lemig-zandgronden (grondwaterbescherming)
• In België geen gebruik in grondwaterbeschermingsgebieden (grondwaterbescherming)

Voor mengsels met dimethenamid-p geldt bovendien:

• Niet meer dan 500 g terbuthylazine/ha toepassen

Naast deze bijkomende aanbevelingen moet er extra aandacht zijn voor de wettelijke maatregelen zoals vermeld op de erkenningsaktes:

• Verplichte begroeide bufferstrook van 20 meter langs oppervlaktewater. Deze strook kan niet verkleind worden.
• Vanaf het seizoen 2022: per perceel slechts eenmaal gebruik van een terbuthylazine bevattend product per 36 maanden
• Implementatie van de gewestelijke anti-erosie maatregelen als voorwaarde voor gebruik
• Naleven van de voorgeschreven driftbeperkende maatregelen

Toelatingshouders van terbuthylazine zetten ook in op algemene maatregelen:

• Inzetten op bewustwording waterproblematiek in onze campagnes en communicatie met distributie, loonsproeiers en telers
• Verdere promotie voor restwater verzameling en behandeling ter vermijding van puntvervuiling van het erf
• Investeren in ontwikkeling/demonstreren anti-erosie maatregelen (bv “wafelrol”)
• Ontwikkeling/introductie closed transfer system voor het vullen van de spuittank
• Onderzoek naar rijenbehandeling oplossingen om zo de totale gebruikshoeveelheid terbuthylazine per hectare te verlagen
• Inzetten om de fyteauscan met een “run-off” module uit te breiden

Ontwikkeling van een kwetsbaarheidskaart / digitale applicaties om risico’s te communiceren naar gebruikers

*door terbuthylazine toelatinghouders Syngenta Crop Protection NV, Bayer CropScience SA-NV, BASF en Sipcam OXON S.P.A